Hành Trình Với Mucocele U Nang Nhầy Niêm Mạc Miệng – Từ Khi Xuất Hiện Đến Lúc Quyết Định Mổ
1. Ngày đầu phát hiện
Một ngày bình thường, tao chợt thấy ở mặt trong môi dưới xuất hiện một cục nhỏ trong suốt, mềm mềm. Ban đầu cứ tưởng là vết cắn, vài hôm sẽ hết, nên không để ý nhiều. Nhưng lạ cái là nó không biến mất mà còn to dần khi ăn uống hoặc vô tình cắn phải.
2. Nguyên nhân từ đâu mà ra?
Tao tìm hiểu nguyên nhân gây mucocele thường là do:
- Cắn môi hoặc chấn thương: vô tình cắn mạnh vào môi khiến ống tuyến nước bọt nhỏ bị vỡ, dịch tiết ra không thoát được, tụ lại thành nang.
- Tắc ống tuyến nước bọt: đôi khi không cần cắn, chỉ vì ống dẫn bị tắc nghẽn, nước bọt tích tụ lâu ngày cũng tạo thành u.
- Thói quen xấu: hay cắn môi, nhai môi, hoặc bị va chạm nhiều lần ở vùng môi dưới.
Nói chung, có thể do tai nạn nhỏ khi ăn uống hoặc thói quen cắn môi mà mày không để ý. Trường hợp của tao thì chắc bị xương cá đâm hay tự phát tao không biết luôn, thành ra bị mucocele.
3. Những lần “vỡ – xẹp – rồi lại nổi”
Được vài ngày, cục đó bắt đầu tự vỡ ra. Nước nhầy trắng trong chảy ra, tao tưởng thế là xong. Nhưng không, chỉ vài ngày sau nó lại nổi lên y chang chỗ cũ. Cứ như một vòng lặp:
- To lên → vỡ → xẹp → rồi lại mọc lại. (nhiều lần nước thành màu vàng)
- Mỗi lần nó đầy dịch, môi căng lên rất khó chịu.
Đọc trên mạng mới biết cái này gọi là mucocele – hay còn gọi là nang nhầy tuyến nước bọt.
4. Sống chung với nó
Gần 2 tháng trời, tao cứ mặc kệ. Có lúc khó chịu quá thì nặn ra (mua ống tiêm ngoài tiệm 3k chích vào ko đau tí nào), nhưng rồi hôm sau nó lại quay lại. Ăn uống cũng bất tiện, nhất là khi ăn hoặc lấy lưỡi nghịch, nó lại phồng to hơn. Cảm giác vừa vướng víu, vừa mất tự tin khi nói chuyện.
5. Quyết định đi khám
Cuối cùng tao đi khám chuyên khoa Răng – Hàm – Mặt ở bệnh viện đa khoa Củ Chi. Bác sĩ chẩn đoán đúng là u tuyến nước bọt dạng nhầy (mucocele).
- Bác sĩ giải thích: do ống tuyến nước bọt nhỏ bị tắc/vỡ, dịch tiết ra tích tụ thành nang.
- Nếu chỉ nặn ra hay để tự vỡ thì nó sẽ tái phát hoài.
- Giải pháp dứt điểm là tiểu phẫu lấy nang + tuyến nước bọt nhỏ bị hỏng. (nhưng đời không như mơ, bác sĩ nói có thể sẽ bị lại)
6. Ca tiểu phẫu
Phải đi khám vào buổi sáng, không được ăn để xét nghiệm máu, thời gian chờ kết quả khoảng 2 tiếng sau đó thực hiện.
Mổ diễn ra nhanh hơn tao nghĩ.
- Được gây tê tại chỗ, không gây mê toàn thân nên vẫn tỉnh táo. (nằm lên ghế như nhổ răng, tiêm 2 3 mũi thuốc tê hơi hơi đau nhẹ sau đó mất cảm giác)
- Bác sĩ rạch trong miệng, lấy nang và tuyến bị hỏng, sau đó khâu lại bằng chỉ tự tiêu/hoặc chỉ thường. (yên tâm nha có miếng che lên mặt không cho mày thấy đâu)
- Thật ra nằm trên ghế chỉ mất khoảng 15 – 20 phút.
7. Sau mổ
Ăn uống cực kỳ bất tiện. Tao không dám ăn uống bình thường vì sợ môi căng ra sẽ bung chỉ. Chủ yếu chỉ dám ăn cháo, súp, sinh tố, hoặc xay nhuyễn thức ăn rồi uống như sinh tố.
Nói và cười cũng hạn chế, chỉ dám nhúc nhích nhẹ vì mỗi lần động mạnh là thấy rát và kéo căng vết mổ.
Bác sĩ dặn:
- Uống thuốc đúng toa (kháng sinh, giảm đau, chống viêm).
- Giữ vệ sinh răng miệng sạch sẽ.
- Sau 7 ngày có thể tái khám, cắt chỉ nếu không phải chỉ tự tiêu. (xa quá nên tao đi cắt chỉ gần nhà sau 1 tuần)
8. Khi thuốc tê hết tác dụng
Phần này mới “ác mộng” thật sự. Sau khoảng 1–2 tiếng khi thuốc tê tan hết, vết mổ bắt đầu đau nhói, căng cứng, kiểu chỉ cần nhúc nhích môi dưới cũng thấy rát.
- Không thể cười, ko khép môi lại được.
- Nói chuyện cũng hạn chế tối đa vì sợ kéo căng vết khâu.
- Cảm giác giống như có cái kim cứa trong miệng mỗi khi lỡ cử động mạnh.
Thật ra nó không đau lắm như tưởng tượng đâu, hoặc 1 phần do thuốc giảm đau kê toa
9. Nguy cơ tái phát
Một điều quan trọng: ngay cả khi mổ, mucocele vẫn có khả năng tái phát. Nhưng tỉ lệ này thấp hơn nhiều nếu bác sĩ đã lấy trọn tuyến nước bọt nhỏ bị hỏng. Nếu bị lại thì cũng chỉ xuất hiện ở đúng chỗ cũ, chứ không lan lung tung.
10. Bảy ngày sau khi mổ đi cắt chỉ
…
11. Lời kết
Mucocele không nguy hiểm đến tính mạng, nhưng rất phiền phức nếu để lâu. Ai gặp phải thì lời khuyên là nên đi khám sớm và xử lý dứt điểm. Đừng như tao, hơn 2 tháng sống chung với nó, mỗi ngày vừa khó chịu vừa lo lắng. Tao đọc thấy có người bị 3 năm vẫn không khỏi.
“Bài viết chỉ chia sẻ trải nghiệm cá nhân, không thay thế cho tư vấn y khoa. Nếu ai gặp tình trạng giống vậy thì tốt nhất nên đi khám Răng – Hàm – Mặt trong bệnh viện để được bác sĩ tư vấn.”